Göz Tansiyonu (Glokom) Nedir?

Göz tansiyonu, tıbbi adıyla glokom, göz içindeki sıvı basıncının artması sonucu optik sinirlerde hasar oluşmasına neden olan bir göz hastalığıdır. Optik sinirler, görme yeteneğimizi sağlayan sinyalleri beyne iletir, bu sinirlerdeki hasar, zamanla görme kaybına yol açabilir. Göz tansiyonu, dünya genelinde geri dönüşü olmayan körlüğün önde gelen nedenlerinden biridir.

Göz Tansiyonunun Nedenleri Nelerdir?

Göz tansiyonunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, göz içindeki sıvı akışının düzgün olmaması en yaygın sebeptir. Normalde göz içinde üretilen sıvı, belirli bir denge içinde gözden boşaltılır. Ancak bu sıvının düzgün bir şekilde drenajı sağlanamadığında, göz içi basıncı artar ve bu durum glokoma yol açabilir. Diğer olası nedenler şunlardır:

• Genetik Yatkınlık: Ailede glokom öyküsü olan kişilerde bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.
• Yaş: 40 yaşın üzerindeki bireylerde göz tansiyonu riski artar.
• Diyabet: Diyabet gibi sistemik hastalıklar, göz tansiyonu gelişme riskini artırabilir.
• Uzun Süreli Kortikosteroid Kullanımı: Göz damlaları veya diğer kortikosteroid ilaçların uzun süreli kullanımı, göz tansiyonu riskini artırabilir.
• Göz Yaralanmaları: Önceden yaşanan göz yaralanmaları, glokom gelişimine neden olabilir.

Göz Tansiyonunun Belirtileri Nelerdir?

Göz tansiyonu genellikle “sessiz hırsız” olarak adlandırılır çünkü hastalık erken evrelerinde belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Görme alanında daralma (tünel görme)
• Göz ağrısı veya baş ağrısı
• Bulanık görme
• Işıkların etrafında haleler görme
• Gözde kızarıklık
• Mide bulantısı ve kusma (ani basınç artışına bağlı akut glokomda)

Göz Tansiyonu Türleri Nelerdir?

Göz tansiyonu birkaç farklı türde ortaya çıkabilir:

• Açık Açılı Glokom: En yaygın glokom türüdür. Sinsi bir şekilde ilerler ve belirgin semptomlar göstermeden görme kaybına yol açabilir.
• Kapalı Açılı Glokom: Göz içi sıvısının drenaj kanallarının aniden tıkanması sonucu oluşur. Bu durum, ani basınç artışı ve şiddetli belirtilerle acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Normal Basınçlı Glokom: Göz içi basıncı normal sınırlar içinde olsa bile optik sinirlerde hasar oluşabilir.
• Doğuştan Glokom: Nadirdir ve genellikle bebeklerde doğuştan göz sıvısı drenaj kanallarının gelişmemesi sonucu ortaya çıkar.

Göz Tansiyonu Nasıl Teşhis Edilir?

Göz tansiyonunun teşhisi, kapsamlı bir göz muayenesi ile konur. Bu muayenede yapılan testler şunlardır:

• Tonometri: Göz içi basıncını ölçen bir testtir. Normal göz içi basıncı 10-21 mmHg arasında olmalıdır.
• Görme Alanı Testi: Görme alanındaki kayıpları tespit etmek için yapılır.
• Optik Sinir İncelemesi: Optik sinirlerin durumunu değerlendirmek için oftalmoskopi yapılır.
• Göz İçindeki Sıvının Akışının Değerlendirilmesi: Gözün ön kısmında sıvının nasıl aktığını incelemek için gonioskopi yapılır.

Göz Tansiyonu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Göz tansiyonunun tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Erken teşhis edilirse, görme kaybını durdurmak veya yavaşlatmak mümkündür. Tedavi yöntemleri şunlardır:

• Göz Damlaları: Göz içi basıncını düşürmek için reçete edilen damlalar, glokom tedavisinin ilk basamağını oluşturur. Bu damlalar, göz içi sıvısının üretimini azaltır veya drenajını artırır.
• Oral İlaçlar: Bazı durumlarda, göz damlalarının yanı sıra oral ilaçlar da kullanılabilir.
• Lazer Tedavisi: Lazer iridotomi veya trabeküloplasti gibi lazer tedavileri, sıvı drenajını iyileştirmek için kullanılabilir.
• Cerrahi Müdahale: İlaç ve lazer tedavilerinin yeterli olmadığı durumlarda, drenaj kanallarını açmak veya yeni kanallar oluşturmak için cerrahi müdahale gerekebilir.

Göz Tansiyonu Yönetimi ve Takibi

Göz tansiyonu olan hastalar, düzenli olarak göz muayenelerine gitmeli ve göz içi basınçlarının kontrol edilmesi için gerekli testleri yaptırmalıdır. Tedavi planına uyum sağlamak ve belirtilerde herhangi bir değişiklik fark edilirse derhal doktora başvurmak, göz sağlığını korumak açısından hayati önem taşır.

Göz Tansiyonu Riskini Azaltmak İçin Öneriler

• Düzenli Göz Muayenesi: Özellikle aile öyküsü olan bireyler, düzenli göz muayenesi yaptırmalıdır.
• Sağlıklı Beslenme: Antioksidanlar ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir diyet, göz sağlığını destekler.
• Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak, göz içi basıncını dengeleyebilir.
• Göz Yaralanmalarından Kaçınma: Gözlerinizi koruyarak olası yaralanmaların önüne geçin.

Göz Tansiyonunun Sonuçları

Tedavi edilmediğinde göz tansiyonu, kalıcı görme kaybına ve körlüğe yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edilmeden önce düzenli göz kontrolleri yaptırmak ve tedaviye erken başlamak çok önemlidir.